Gang form vượt tải trọng cẩu tháp

Cẩu tháp (hay cần trục tháp) là thiết bị bắt buộc trong biện pháp cốp pha leo gang form nhà cao tầng. Tuy nhiên việc lựa chọn cẩu tháp phần lớn không phụ thuộc vào thiết kế gang form chi tiết.

Ngược lại, kích thước mã cẩu (khung gang form) được triển khai dựa trên vị trí và thông số của cẩu tháp.

Gang form vượt tải trọng cẩu là sự cố thường gặp ở bất kỳ dự án sử dụng gang form nào. Nhưng để không ảnh hưởng nhiều đến tiến độ và đặc biệt là các vấn đề an toàn, không phải công trường nào cũng có cách xử trí hợp lý.

Gang form tại Vincity

Bài viết này, mình sẽ giúp bạn phân tích nguyên nhân và một số gợi ý khắc phục.

Gang form vượt tải là gì?

Nói chính xác là hiện tượng mã cẩu gang form có trọng lượng vượt quá sức nâng của cẩu tháp.

Phát hiện gang form quá tải bằng cách kiểm tra bản vẽ thể hiện khối lượng mã cẩu cùng với bán kính nâng.

Hoặc tín hiệu phát ra khi nâng từ thiết bị cảnh báo gắn trên cẩu tháp.

Trong một số trường hợp, bãi gia công gang form nằm ngoài tầm với, buộc phải vận chuyển gang form đến vị trí thuận tiện cho cần trục tháp.

Bãi gia công gang form tại công trường

Mặc dù khối lượng mỗi khung gang form thực tế luôn nhỏ hơn khối lượng tính toán trên bản vẽ (*1). Chưa kể hệ số giảm hành trình cẩu (*2). Nhưng khi quá tải xảy ra đều phải nghiêm túc giải quyết. Bởi nguy cơ mất an toàn là rất cao.

(*1): Theo tính toán trọng lượng trung bình của gang form là 100-120 kg/m2. Có hệ số an toàn và không bỏ qua các khoảng trống cửa sổ.

(*2): Cài đặt cho thiết bị tự động cảnh báo khi sức nâng thấp hơn thông số mặc định.

Để tìm ra nguyên nhân, mình muốn nói qua một chút về công tác lựa chọn cẩu tháp.

Lưu ý khi lựa chọn cẩu tháp

Các nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn cẩu tháp:

• Hình dáng mặt bằng, số tầng, chiều cao tầng
• Tổng khối lượng, tiến độ thi công
• Điều kiện nền móng và khu vực thi công
• Điều kiện giao thông hiện trường
• Cung ứng phục vụ cẩu của đơn vị
• Các yêu cầu hiệu quả kinh tế khác.

Thông số kỹ thuật cần thiết khi chọn cẩu:

• Sức nâng, mô men cẩu, tầm với, chiều cao nâng móc cẩu lớn nhất
• Trọng lượng cẩu tháp
• Tốc độ làm việc của cẩu.

Gần như toàn bộ các tháp của Vincity đều dùng GF

Phân loại cẩu tháp:

Dựa trên đặc điểm làm việc của thân tháp:

• Cẩu tháp có thân tháp quay
• Cẩu tháp có thân tháp không quay (đầu tháp quay)

Dựa vào dạng cần, chia hai loại:

• Cẩu tháp có cần nâng hạ
• Cẩu tháp có cần đặt nằm ngang

Dựa vào khả năng di chuyển:

• Cẩu tháp đặt cố định
• Cẩu tháp di chuyển trên ray

Dựa vào khả năng thay đổi độ cao, có các loại sau:

• Cẩu tháp tự nâng, tăng dần độ cao bằng cách nối dài thêm thân tháp
• Cẩu tháp tự leo, cần trục leo dần lên cao theo sự phát triển độ cao của công trình
• Cẩu tháp không thay đổi được độ cao

Mình liệt kê như trên nhằm mục đích gì?

Đương nhiên là có. Cụ thể thế nào, mời bạn xem tiếp.

Vì sao gang form vượt tải trọng cẩu tháp?

Gang form quá tải thường do 2 nguyên nhân chính:

• Thay đổi vị trí, thông số cẩu tháp sau khi gang form đã hoàn tất sản xuất
• Sai sót trong công tác triển khai thiết kế.

Không có gì đáng nói nếu gang form vượt tải xuất phát từ nguyên nhân đầu tiên.

Nếu lỗi nằm ở người thiết kế, có thể xuất phát từ 2 lý do:

• Lỗi chia khung gang form
• Thể hiện không chính xác thông tin bán kính nâng của cẩu tháp.

Theo quan điểm của mình, lỗi chia khung làm gang form quá tải rất hiếm gặp. Bởi công tác thiết kế được kiểm tra rất kỹ lưỡng.

Ở đây mình sẽ tập trung vào nguyên nhân còn lại….

Mời bạn xem qua một số hình ảnh về thông số cần trục tháp Potain MCT-205.

Hình 1: Thông số tải đầu cần (sức nâng) tương ứng với chiều dài tay cần của loại đế ray (*3):

Thông số sức nâng của cẩu tháp loại 1

(*3): Loại cần trục tháp di chuyển được trên ray (travelling or rail-mounted tower crane). Click để xem hình.

Hình 2: Thông số sức nâng tương ứng với bán kính nâng của cẩu tháp đế cứng (*4) với móc cẩu (đầu bò) loại 1:

Thông số sức nâng của cẩu tháp loại 2

Hình 3: Thông số sức nâng tương ứng với bán kính nâng của cẩu tháp đế cứng với móc cẩu loại 2:

Thông số sức nâng của cẩu tháp loại 3

(*4): Cần trục tháp đặt cố định (supporting static tower crane).

Như vậy có thể thấy: Với cùng cẩu tháp loại MCT-205 nhưng với dạng đế và móc cẩu khác nhau thì sức nâng không giống nhau.

Đơn cử, mã cẩu nằm ở vị trí cách tâm cẩu tháp 55m. Khi dùng cẩu đế ray thì tải trọng tối đa là 2,7 tấn. Nhưng nếu dùng cẩu đế cứng móc cẩu loại 2 thì chỉ cho phép 2,2 tấn.

Nhiều người vì thiếu thông tin hoặc hiểu không chính xác đã triển khai không đúng bán kính nâng của cẩu.

Thiết lấp sai bán kính nâng của cẩu tháp

Hình trên là một ví dụ.

Trong khi công trường sử dụng cẩu đế cứng thì gang form lại căn cứ vào biểu đồ tải đầu cần của loại để ray để thiết kế. Gang form vượt tải là không thể tránh khỏi.

Do vậy cần xác định chính xác loại cẩu tháp sử dụng ở công trình.

Theo kinh nghiệm của mình, nếu cùng một mã hiệu nhưng có nhiều thông số nâng khác nhau thì nên lấy theo số liệu thấp nhất để triển khai bán kính nâng khi thiết kế gang form.

Làm gì khi gang form vượt tải trọng cẩu?

Khi phát hiện gang form vượt tải, dừng cẩu, hạ mã cẩu là việc làm bắt buộc.

Hãy kiểm tra nguyên nhân từ đâu:

• Do giảm hành trình của cẩu
• Hay trọng lượng gang form quá mức cho phép

Chia nhỏ mã cẩu là cách giải quyết tốt nhất.

Trường hợp gang form vượt tải khi đã được lắp đầy đủ và neo vào kết cấu.

Hãy gắn lại và kiểm tra toàn bộ neo chân. Cũng có thể cho cẩu hỗ trợ đồng thời trong quá trình chia khung trên cao.

Với một số nhà cung cấp, khung gang form được liên kết từ nhiều khung nhỏ. Việc chia khung tương đối dễ dàng. Cụ thể:

Cắt các thanh liên kết Joint Waller.

Cắt các thanh liên kết Joint Waller để chia tấm GF

Hoặc tháo bu lông cho thanh liên kết.

Tháo bu lông cho thanh liên kết để chia tấm GF vượt tải

Thổi bằng que hàn là cách mà nhiều công trường vẫn làm.

Thổi bằng que hàn cắt GF vượt tải

Cũng có nhiều đơn vị sản xuất gang form nguyên tấm hoặc hàn 1 thanh Waller dài thì công tác cắt sửa sẽ khó khăn hơn.

Gang form nguyên tấm gây khó khăn khi cắt sửa

Thậm chí phải hạ gang form xuống bãi để cắt đôi tấm gang form.

Gang form vượt tải cần sửa chửa

Và hàn thêm cạnh liên kết.

Hoàn thiện các gang form đã cắt

Nên sơn lại vết cắt để chống rỉ sét và thẩm mỹ.

Vết cắt cần hoàn thiện để đảm bảo chịu lực và thẫm mỹ

Công tác cắt, hàn lại sàn thao tác có thể thực hiện đồng thời hoặc sau đó.

Sàn thao tác cũng phải hàn hoàn chỉnh

Thanh waller và sàn thao tác sau khi cắt chia khung.

Các chi tiết khung sau khi cắt

Xem thêm: Cấu tạo cơ bản của gang form

Nếu đã lắp lưới bao che thì đừng quên chia lại ô lưới hoặc gắn bộ mới.

Lưới bao che cũng phải chia cắt theo GF

Trước khi hoàn tất, phải hàn bổ sung tai cẩu cho từng khung sau khi chia.

Hàn tai cẩu cho tấm GF cắt

Việc hàn thêm tai cẩu phải đúng theo quy định (*5).

Thông số kỹ thuật tai cẩu gang form

(*5): Căn cứ tiêu chuẩn về gang form của Hàn Quốc: KOSHA CODE C-17-2005

Xem thêm: Tai cẩu gang form và các vấn đề không thể xem nhẹ

Khi gang form còn ở bãi gia công, thì cách xử lý vượt tải cũng tương tự nhưng đơn giản và nhanh chóng hơn.

Lời kết

Giải quyết sự cố gang form vượt tải trọng cẩu không quá khó nhưng ít nhiều cũng ảnh hưởng đến tiến độ chung. Do đó cần phải hiểu rõ nguyên nhân để giảm thiểu sự lặp lại của nó.

Đây cũng chính là mong muốn truyền tải của mình.

• Nếu chẳng may phải thay đổi vị trí, thông số cẩu tháp phải kịp thời kiểm tra bản vẽ bố trí gang form. Để có biện pháp xử lý sớm nhất.
• Phải triển khai chính xác bán kính nâng của cẩu tháp khi thiết kế: Shop drawing (nhà thầu), gang form design.
• Bên cạnh đó cần có sự kiểm tra đồng thời giữa các bên trước khi gia công lắp dựng.

Hi vọng những chia sẻ trong bài viết này sẽ giúp ích cho công việc của bạn.

Xem thêm: Những lưu ý khi thi công gang form

(Bài viết được cập nhật vào 27/08/2024)